Seksualność osób z Zespołem Aspergera

Osoby z ZA mogą także doświadczać niewłaściwych zachowań seksualnych pod postacią:

—  specyficznych zainteresowań seksualnych

—  obsesji na punkcie seksu

—  wewnętrznych przymusów uprawiania seksu

—  nadmiernej masturbacja

—  agresji seksualnej

—  czynów niegodnych z prawem

Mają na to wpływ pewne czynniki. Pojęcie kontekstu sytuacyjnego jest niejasne dla osób z ZA, brakuje im umiejętności rozszyfrowania elementów świadczących o intymności, czasu romantycznego miejsca, potrzeb partnera itd. Czynniki środowiskowe, takie jak hałas, nadmierna ilość osób, intensywny zapach, mogą wywołać reakcje nieadekwatne do sytuacji, w tym agresywne lub wycofanie. Nadmierna wrażliwość na bodźce sensoryczne może utrudniać relacje seksualne, ponieważ może powodować dyskomfort a nawet ból. Z powodu nadwrażliwości na dotyk niektórym kobietom z ZA penetracja pochwy może powodować ból. Podwrażliwość sensoryczna w tym obszarze może prowadzić do gwałtownego onanizmu. Osobom z ZA brakuje wyczucia, nie rozróżniają czynności wykonywanych na osobności i publicznie. Często korzystają z pomocy podczas czynności higienicznych przez co nie wiedzą kiedy i gdzie mogą się obnażać. Powielają zachowania rówieśników w niewłaściwym kontekście. Mają wąskie grono znajomych i tym samym mniej sposobności do kontaktów interpersonalnych. Nie rozumieją kierowanych do nich próśb, trudności ze zrozumieniem tego, co dzieje się z ich ciałem, co rodzi frustrację. Impulsywne działania mogą być jedyną formą uwolnienia napięcia wewnętrznego. U osób z ZA opisuje się masturbowanie w miejscach publicznych, zły dotyk, wykorzystywanie seksualne, przemoc fizyczna. Problem z odczytywaniem emocji, nierozumienie niewerbalnych sygnałów komunikacji. Seksualność pełna jest subtelnych znaczeń, drobnych gestów i intencji, które należy odszyfrować. Tego osoby z ZA nie potrafią zrobić. Rozwiązłość seksualna często jest obserwowana u kobiet z ZA. Przyczyną jest brak doświadczenia i granic, nieumiejętność trafnej oceny sytuacji, deficyty w zakresie teorii umysłu. Niektóre kobiety z ZA przyjmują wszystkie propozycje seksualne, celem zdobycia czułości i kontaktu intymnego. Brak zrozumienia pojęcia „przyzwolenie” na kontakt seksualny, przez co kobiety z ZA mogą paść ofiarą napaści na tle seksualnym lub wykorzystania seksualnego, mogą się też ich dopuszczać. Ważne jest zrozumieniem granic obowiązujących w relacjach społecznych oraz poznanie zasad intymnych zachowań seksualnych. Bywa również tak, że zachowanie seksualne staje się obsesyjnym zainteresowaniem. Wówczas u osoby z ZA obserwuje się nadmierne korzystanie z materiałów pornograficznych, podglądanie, kompulsywną masturbację, poszukiwanie kontaktów seksualnych, przesadne pożądanie bliskości i powtarzających się fantazji. Niezaspokojenie wyżej wymienionych potrzeb powoduje frustrację, izolację i depresję. Dzieje się tak, gdy seks stanowi jedyne źródło satysfakcji, zmniejszenia lęku,  pozwala poczuć się jak dorosły, stymuluje zmysły i daje poczucie bezpieczeństwa.  W takiej sytuacji pomocne będą:

—     Trening Umiejętności Społecznych

—     Praca nad utrzymaniem kontaktu wzrokowego

—     Przytulanie

—     Komunikacja – werbalna (wyrażam siebie, słucham, weryfikuję, zwracam uwagę na drugą osobę) i niewerbalna

—     Emocje – rozumienie i wyrażanie w sposób adekwatny, radzenie sobie z nimi

—     Ćwiczenia rozwijające teorię umysłu

Literatura:

1. Henault (2015) Zespół Aspergera a seksualność. Od dojrzewania poprzez dorosłość, Wyd. Harmonia
2. K. Piotrowska (2019) Rozwój seksualny dzieci, Wyd. Natuli
3. L. Jackson (2007) Świry, dziwadła i Zespół Aspergera: przewodnik użytkownika dojrzewania, Wyd. Fraszka Edukacyjna

mgr Małgorzata Kozłowska