Interpretacja zapisu EEG w kontekście biofeedbacku
EEG i biofeedback są ze sobą ściśle i na stałe związane, nie ma bowiem możliwości wdrożenia racjonalnej terapii EEE-biofeedback (neurofeedback) bez szczegółowej znajomości zapisu EEG pacjenta.
EEG, czyli elektroencefalografia to badanie aktywności mózgu, wykonywane przy pomocy elektroencefalografu. Wykorzystane jest w diagnostyce pacjentówz chorobami neurologicznymi, jak również w grupie pacjentów psychiatrycznych. Jest badaniem całkowicie bezbolesnym.
Badanie EEG dziecka zawsze interpretuje lekarz neurolog dziecięcy w oparciu o stan kliniczny pacjenta, objawy, dolegliwości, wynik badania neurologicznego. Sam wynik badania nie mówi o niczym bez względu na to czy jest prawidłowy, czy nieprawidłowy.
Czynność bioelektryczna mózgu dziecka zmienia się w czasie dojrzewania, różniąc się od zapisów osoby dorosłej zarówno rodzajem występujących fal jak ich rozkładem przestrzennym.
15-20% ludzi zdrowych ma różnego rodzaju nieprawidłowości w zapisie EEG, a u 3-4 % obecne są zmiany o charakterze padaczkokształtnym.
Biofeedback– jest to metoda pozwalająca kontrolować procesy zachodzącew organizmie. Uczy panowania nad własnymi reakcjami, pomaga odpowiednio relaksować się, uczy skupienia uwagi.
W różnych stanach świadomości zmieniają się fale mózgowe:
Czynność beta
Rytm beta1 (średnia beta 15-18 Hz) wiąże się ze stanem skupienia uwagi (czyli świadomością skierowaną na zewnątrz) oraz myśleniem logiczno-analitycznym. Rytm ten wpływa na przebieg procesów poznawczych, poprawia precyzję wykonywanych zadań oraz tempo pracy.
Rytm beta2 (wysoka beta, 18-35 Hz) z kolei pojawia się w stanie wysokiego pobudzenia emocjonalnego, w stresie i lęku, w czasie negatywnych myśli i depresji. Koreluje ze wzrostem adrenaliny i innych hormonów stresu. Utrzymująca się długo czynność wysoka beta powoduje znaczne obniżenie poziomu innych częstotliwości fal mózgowych, zakłócając tym samym kontrolę emocji i uniemożliwiając uzyskanie stanu relaksacji. Ponadto zaburza ona koncentrację uwagi i obniża możliwości intelektualne człowieka.
Rytm SMR
Rytm ten jest najlepiej wyrażony w okolicy centralnej w czuwaniu przy oczach otwartych, w stanie relaksacji z zachowaną zewnętrzną uwagą i koreluje ze stanem spokoju i obniżonego lęku. Wzbudzanie aktywności SMR obniża impulsywność i hiperaktywność, zwiększa wewnętrzne hamowanie, kontrolę lęku i poprawia architekturę snu.
Pasmo delta
Pasmo delta o zakresie częstotliwości 0,5-3,9 Hz występuje w czuwaniu w zdrowiu jedynie u dzieci do 1. Roku życia, a w innym wieku fizjologicznie w stadium głębokiego snu. Poza tym występuje w chorobach OUN , śpiączkach i po urazach czaszkowo-mózgowych.
Pasmo theta
Rytm theta (o częstotliwości 4-7,9 Hz), u dzieci w wieku 1-3 lat stanowi podstawowy rytm czuwania, natomiast u dzieci, młodzieży i dorosłych jest rytmem senności. Występuje on w okolicach czołowych u dzieci i młodzieży w czasie rozwiązywania zadań a u dorosłych może występować w niewielkiej ilości w okolicach skroniowych lub czasie medytacji i głębokiej relaksacji. Występuje u dzieci podczas hiperwentylacji. Występuje również w chorobach neurologicznych, padaczkach, mikrouszkodzeniach mózgu, zaburzeniach uwagi i rozkojarzenia. Rytm theta działa też antydepresyjnie, wywołując poprzez wzrost endorfin i serotoniny redukcję lęku i stresu. Obniża także próg bólowy, a wchodzenie w rytm theta wzbudza intuicję i kreatywność.