Seksualność osób z Zespołem Aspergera

„Nigdy z nikim nie chodziłem, chociaż dobrych parę razy miałem ochotę umówić się z dziewczyną. Być może w momencie opublikowania tej książki, sytuacja będzie inna, ale nawet jeżeli tak, to trudno mi wyobrazić sobie siebie jako jakiegoś Casanovę” (Luke Jackson, 2005).

Osoby z Zespołem Aspergera cechują takie same zainteresowania seksualne, problemy seksualne i różnorodność seksualna, jakie cechuje ogół społeczeństwa. Są jednak pewne różnice. Osoby z ZA przejawiają trudności w zakresie teorii umysłu, co oznacza zdecydowanie niższe zdolności czytania i rozumienia myśli i emocji innych osób, a także umiejętności komunikowania własnych myśli i uczuć. Posiadają odmienną percepcję sensoryczną oraz  rozumienie konwencji społecznych. Natomiast indywidualne cechy charakteru, zainteresowania, wrażliwość  zmysłowa, pogląd na świat i relacje interpersonalne, czynią seksualność osób z Zespołem Aspergera tak różną.

Okres dojrzewania płciowego to czas, kiedy rozwijają się drugorzędne cechy  płciowe (hormony, owłosienie, dojrzewanie narządów płciowych). Jest on taki sam jak u ogółu społeczeństwa. Podobnie zainteresowania socjoseksualne i potrzeby seksualne.  Na relacje seksualne oraz pojawienie się niewłaściwych zachowań seksualnych u osób z ZA, mają wpływ trudności w komunikacji oraz brak umiejętności społecznych.

Opiekunowie, rodzice, terapeuci  i nauczyciele to do Was należy rola przewodnika. Pamiętajmy o kilku ważnych zasadach:

—  Używaj właściwej terminologii seksualnej oraz nazw potocznych. Osoby z ZA muszą znać nazwy potoczne, aby komunikować się z rówieśnikami na tej samej płaszczyźnie.

—  Należy w sposób bezpośredni przekazywać informacje. Powinny być one konkretne, praktyczne i wzbogacone ilustracjami. Osoby z ZA potrzebują instrukcji krok po kroku, a także dowodów na to, jak wygląda rzeczywistość, np. biust lub penis mogą mieć różne rozmiary.

—  Pojawienie się naturalnych objawów dojrzewania, np. większego biustu lub większego penisa, może wzbudzać lęk u dojrzewającej osoby z ZA.

Higiena to kolejny ważny aspekt funkcjonowania dojrzewającej osoby. Niektóre nastolatki z ZA mogą mieć problem z utrzymaniem higieny. Wówczas przydatne mogą okazać się pomoce wizualne, np. rutynowe czynności higieniczne przedstawione w formie tabeli. Osoby z Zespołem Aspergera uczą się krok po kroku, potrzebują jasnych czytelnych instrukcji, dlatego dana czynność przedstawiona krok po kroku, np. instrukcja korzystania z toalety, zmiany podpaski, kąpieli itd., mogą okazać się bardzo pomocne. Pamiętając o licznych nadwrażliwościach zmysłowych osób z Zespołem Aspergera, związanych z konsystencją czy zapachem kosmetyków, należy pamiętać o właściwym ich doborze. W niektórych przypadkach zaleca się używanie bezzapachowych kosmetyków.

Osoby z Zespołem Aspergera, bardziej niż ich neurotypowi rówieśnicy, mogą doświadczać lęku przed dojrzewaniem. Zmiany, jakie zachodzą w ich ciele, a także w zachowaniu, mogą budzić w nich bardzo silny niepokój. Lęk jest emocją, która towarzyszy temu, co nieznane i niespodziewane. Osoby z ZA niekiedy mogą zbyt dosłownie interpretować to, co dzieje się z ich ciałem, mają tendencje do wyolbrzymiania lub katastroficznego myślenia. Wtedy pomocna będzie rzetelna wiedza na ten temat. Zachęcam również do sporządzenia listy korzyści i omówienie zalet dojrzewania, np. możliwość późniejszego chodzenia spać, jeżdżenie na skuterze, zarabianie pieniędzy, które można wydać na swoje zainteresowania. Można również wykorzystać zainteresowania nastolatka, aby zmotywować i umocnić jego autonomię.