Słowniczek najczęściej używanych pojęć w opiniach
ZABURZENIA ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ – brak orientacji w prawej i lewej stronie własnego ciała oraz w kierunkach w przestrzeni: w lewo, w prawo, wyżej, niżej, w przód, w tył, nad, pod, itd. Dziecko nie umie prawidłowo wskazać prawych i lewych części własnego ciała (wymagane w 6-7 roku życia), u osoby znajdującej się naprzeciwko (w wieku 8 lat), nie potrafi określić położenia trzech przedmiotów względem siebie (10 lat) z użyciem nazw; prawo, lewo i w operowaniu pojęciami wyrażającymi stosunki przestrzenne. W późniejszym wieku ma trudności w rozumieniu rysunków, schematów, sytuacji przestrzennych, umiejscowieniu elementów na ilustracjach, określenia wzajemnego ich położenia, orientacji na mapie. U tych dzieci pojawiają się trudności w rysowaniu, czytaniu oraz trudności w pisaniu.
ZABURZENIA PERCEPCJI SŁUCHOWEJ – słuchowe zaburzenia odbioru mowy. Nie jest ono uwarunkowane niedosłuchem, lecz zaburzeniami analizy i syntezy dźwięków mowy, wynikającymi z nieprawidłowego funkcjonowania odpowiednich okolic mózgu, głównie lewej półkuli, gdzie zlokalizowany jest ośrodek korowy słuchowy.
ZABURZENIA PERCEPCJI WZROKOWEJ to zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej, zaburzenia postrzegania i różnicowania kształtów, rejestracji położenia przestrzennego elementów. Dzieci z zaburzoną percepcją wzrokową mają trudności w rozpoznawaniu i nazywaniu przedmiotów na ilustracjach, w rozumieniu treści przedstawionych graficznie, opisują ilustracje w sposób ubogi, rozpoznają małą liczbę szczegółów, mają problem w rysowaniu i w odwzorowywaniu kształtów z pamięci i według wzoru, a wykonywane przez nie rysunki są ubogie i prymitywne, uproszczone i pozbawione szczegółów. Dzieci te mają trudności przede wszystkim w przepisywaniu tekstu ze wzoru, w pisaniu z pamięci. Mylą litery podobne pod względem kształtu (l-t-ł, a-o, a-ą, c-e) podobne, lecz różniące się położeniem elementów stosunku do osi pionowej i poziomej (b-d-p-g, w-m, n-u) mają trudności w zapamiętywaniu kształtu liter pomijają znaki diakrytyczne liter, odwracają kolejność liter w grupach wyrazowych (tar-rat-tra), litery są nierówne, wychodzą poza linie, tempo pisania jest wolne, często obok siebie występują te same wyrazy zapisane błędnie i poprawnie.
ZABURZENIA SŁUCHU FONEMOWEGO – trudności w spostrzeganiu dźwięków mowy, a więc w odróżnianiu głosek i różniących je cech dystynktywnych (np. głosek z-s, które różni tylko jedna cecha dystynktywna – dźwięczność). Zaburzenia te sprawiają, że dziecko ma trudności z odróżnianiem głosek podobnych fonetycznie, bo zbliżonych do siebie pod względem akustyczno-artykulacyjnym, a więc różniących się tylko jedną cechą dystynktywną. Stąd wynikają trudności w odróżnianiu od siebie wyrazów i ich poprawnym zapisywaniu.
ZABURZENIA TEORII UMYSŁU- to trudności z przewidywaniem, zrozumieniem swoich zachowa i innych osób oraz ich konsekwencji, a także rozpoznawaniem, rozumieniem, radzeniem sobie i właściwym wyrażaniem swoich emocji i innych osób, trudności z odczytaniem emocji innych ludzi na podstawie spojrzenia, dosłowna interpretacja, wyrażanie wprost swoich myśli, trudności z odczytaniem zachowań celowych od przypadkowych, braku umiejętności proszenia o pomoc.
ZACHOWANIA RUTYNOWE- wykonywanie czynności w sposób wyuczony, powtarzalny (nawet najprostsze czynności wykonywane są według określonego schematu).
ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO- SPOŁECZNE- to metoda pracy z dzieckiem ukierunkowana na wspomagania rozwoju emocjonalnego tj. zwiększanie świadomości w zakresie odczuwania różnych stanów emocjonalnych, jak również kształtowanie umiejętności ich rozpoznawania i wyrażania, a także wspomaganie rozwoju społecznego w zakresie kształtowania prawidłowych postaw w kontaktach międzyludzkich, umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, znajomości zasad i reguł współżycia społecznego.
ZDOLNOŚĆ – biegłość, zorganizowany wzorzec zachowań nabytych przez trening i ćwiczenie, z. poznawcza – np. gra w szachy; z. percepcyjna – np. czytanie; z. motoryczna – np. żonglowanie; z. społeczne – np. komunikacja niwerbalna.
ZMĘCZENIE RĘKI PISZĄCEJ- spowodowane jest zbyt silną koncentracją na technice pisania, nadmiernym wysiłkiem wynikającym z napięcia mięśniowego, którego dziecko nie potrafi kontrolować. Te objawy dysgrafii występują wskutek słabej sprawności motorycznej ręki, zaburzeń koordynacji wzrokowo-ruchowej. Dodatkowym czynnikiem sprawczym jest utrwalenie się wadliwych nawyków związanych z czynnością pisania np. nieprawidłowym sposobem trzymania narzędzia graficznego.