Słowniczek najczęściej używanych pojęć w opiniach
LATERALIZACJA NIEUSTALONA – brak dominacji określonej strony ciała, wyraża się jako oburęczność, oboczność itp. Ta postać jest charakterystyczna dla wczesnego okresu rozwoju ruchowego (wieku niemowlęcego, poniemowlęcego, przedszkolnego). Ustalenie się dominacji ręki i oka powinno nastąpić w siódmym roku życia, gdy dziecko podejmuje naukę pisania.
LATERALIZACJA SKRZYŻOWANA – ustalona dominacja narządów ruchu i wzroku, jednakże nie po tej samej stronie ciała (np. dominacja prawego oka, lewej ręki i lewej nogi oraz inne warianty), co wskazuje na brak całkowitej dominacji jednej z półkul mózgowych dla czynności ruchowych po przeciwnej stronie osi ciała. Lateralizacja skrzyżowana występuje w populacji u około 30% osób, a więc nie może być traktowana jako objaw patologii. Jednak wśród uczniów z dysleksją przypadków skrzyżowanej lateralizacji jest istotnie więcej niż wśród dobrze czytających.
MEDIACJE -to jeden ze sposobów rozwiązywania konfliktów. Zakłada działanie neutralnej osoby trzeciej, która pomaga stronom w rozwiązywaniu konfliktu.
METODA MAŁYCH KROKÓW „Sliding-in” – metoda terapeutyczna, stosowana m.in. w pracy z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym, polegająca na stopniowym doświadczaniu bodźca, który wywołuje u dziecka niepożądane objawy. Oznacza to, że dziecko jest coraz bardziej oswajane z okolicznościami, które wywołują w nim lęk objawiający się przede wszystkim milczeniem, ale także m. in. sztywnością, napięciem, niepokojem. Działania te odbywają się w środowisku, w którym dziecko milczy, czyli najczęściej w szkole/ przedszkolu.
MOTORYKA DUŻA – sprawność ruchowa całego ciała (w tym np. zdolność utrzymywania równowagi ciała, koordynacja ruchów kończyn podczas chodzenia, biegania, skakania, jeżdżenia na takich pojazdach jak hulajnoga, rower).
MOTORYKA MAŁA – (motoryka rąk) sprawność ruchowa rąk w zakresie szybkości ruchów, ich precyzji; czynności manualne niezbędne są podczas samoobsługi, rysowania, pisania. MOTORYKA NARZĄDÓW MOWY (poprawność artykulacji) – sprawność ruchowa narządów mowy, która decyduje nie tylko o poprawności wymowy. Precyzyjne ruchy narządów mowy (artykulatorów) uczestniczą mniej lub bardziej świadomie w różnicowaniu głosek i dokonywaniu analizy głoskowej wyrazów.
MOTYWACJA – siła/zespół czynników (motywów)/ogół potrzeb uruchamiający celowe działanie człowieka; wewnętrzna – wykonywanie czegoś dla samego działania (np. czytanie książki dlatego, że jest interesująca); zewnętrzna – wiąże się z oczekiwaniem, że dane działanie przyniesie określony rezultat, otrzymanie nagrody/pochwały.
MOWA BIERNA – zasób słów, których znaczenie dziecko zna i rozumie, ale nie używa (rozumienie mowy).
MOWA CZYNNA – zasób słów, które dziecko zna i rozumie oraz używa w swoich wypowiedziach (posługiwanie się mową).
MUTYZM WYBIÓRCZY – jest to zaburzenie lękowe, polegające na niemożności mówienia w pewnych sytuacjach społecznych, pomimo pełnej zdolności do porozumiewania się słownego w innych okolicznościach. Objawy trwają co najmniej miesiąc w nowym środowisku, nie licząc pierwszego miesiąca.
MYŚLENIE OPERACYJNE- zespół uwewnętrznionych (przebiegających w umyśle) czynności (operacji np. arytmetycznych: dodawanie, odejmowanie itp.) przetwarzający informacje (spostrzeżenia, dźwięki, liczby) w celu realizacji złożonego celu (rozwiązanie problemu np. działanie matematyczne).